Środa i czwartek (25 i 26 marca br.) były ważnymi dniami dla Kosowa, Bałkanów i Europy. W środę Johannes Hahn, komisarz UE ds. Europejskiej Polityki Sąsiedztwa i Negocjacji Akcesyjnych, podczas spotkania w Prisztinie z ministrami spraw zagranicznych i infrastruktury Albanii, Bośni, Czarnogóry, Macedonii, Serbii i Kosowa ( tzw. grupy Szóstki Zachodnich Bałkanów -WB6 ), stwierdził, że "Unia zainteresowana jest inwestowaniem w rozwój infrastruktury, ponieważ podnosi to standard życia oraz tworzy miejsca pracy dla mieszkających tu ludzi". Dlatego Unia przeznaczy miliard euro to kwota, która będzie przeznaczona na rozbudowę sieci komunikacyjnych drogowych i kolejowych na Bałkanach.
F.Mogherini i I.Mustafa - premier Kosowa. Foto: Autor
Udział w tym spotkaniu, przeprowadzonym po raz pierwszy w Kosowie, wziąl Ivica Daćić - wicepremier i minister spraw zagranicznych Serbii. Fakt ten został odebrany jako kolejny krok w normalizacji stosunków pomiędzy Belgradem a Prisztiną.
W czwartek po raz pierwszy z oficjalną wizytą do Kosowa przybyła Federica Mogherini - Wysoki Przedstawiciel Unii do Spraw Zagranicznych i Polityki Bezpieczeństwa. Podczas spotkania z Isa Mustafą, premierem Kosowa, zapowiedziała przyspieszenie prac nad podpisaniem umowy o stowarzyszeniu Kosowa z Unią Europejską, aby stało się to możliwe w czerwcu br. Jednocześnie, stwierdziła, że z zadowoleniem obserwuje postęp realizacji umów podpisanych pomiędzy Serbią a Kosowem.
Atifete Jahjaga - prezydent Kosowa zapewniła Federicę Mogherini o potrzebie kontynuacji dialogu z Serbią jak o również realizacji zapisów przyspieszających akcesję Kosowa do UE.
Na zdjęciu poniżej: Szefowa dyplomacji UE F.Mogherini u Atifete Jahjagi - prezydent Kosowa. Foto: Autor.
Ważnym punktem rozmów w Prisztinie była kwestia powołania do życia Specjalnego Trybunału Międzynarodowego, który ma się zająć m.in. osądzeniem zbrodni popełnionych przez członków Armii Wyzwolenia Kosowa (UÇK). Ta inicjatywa wypłynęła ze Zgromadzenia Parlamentarnego Europy, które na podstawie raportu sporządzonego przez jej wysłannika do Kosowa Dicka Marty'ego zaproponowało utworzenie takiego organu sądowego. Premier Mustafa stwierdził, że Kosowo gotowe jest do powołania takiego organu pomimo głosów sprzeciwu opozycji parlamentarnej.
Raport Marty'ego oskarża m.in. obecnego wicepremiera (wcześniej premiera) Kosowa Hashima Thaciego o współodpowiedzialność za handel organami ludzkimi w latach 1998-1999. Handel organami przypisywany jest członkom Armii Wyzwolenia Kosowa, której dowódcą był Thaci. Ofiarami mieli być więźniowie przetrzymywani w tajnych obozach, a ich organy miały być sprzedawane na czarnym rynku. W trakcie spotkania Federica Mogherini zapowiedziała również zniesienie ograniczeń wizowych dla mieszkańców Kosowa. Jak stwierdziła, "Jest to w naszym wspólnym interesie".
Decyzja ta niewątpliwie przyczyni się do zmniejszenia nielegalnej emigracji, jaka obecnie ma miejsce w Kosowie. Od początku roku około 70 tysięcy mieszkańców Kosowa opuściło swój kraj w poszukiwaniu lepszego życia w Europie Zachodniej. Dość często próby przekroczenia granic Unii Eruopejskiej kończyły się tragicznie - chorobami, a nawet śmiercią nielegalnych emigrantów. Kosowo jest w czołówce pod względem ilości osób emigrujących do państw UE.
Mogherini spotkała się również z przedstawicielami partii opozycyjnych Kosowa oraz mniejszości serbskiej. Visar Ymeri - lider Samostanowienia ( Vetëvendosje ) powiedział, że jego partia jest przeciwna powołaniu Specjalnego Trybunału, bowiem to Serbia jest sprawcą zbrodni a nie Armia Wyzwolenia Kosowa. Zaznaczył przy tym, że takie działania Brukseli mogą postawić Kosowo w takiej samej pozycji, w jakiej znajduje się obecnie Bośnia i Hercegowina, kraj podzielony etnicznie, religijnie, niewydolny ekonomicznie z rosnącym bezrobociem.
W piątek Federica Mogherini będzie kontynuowała swoją bałkańską misję pokojową - jak to określili obserwatorzy polityczni - w Serbii. Jeśli wszystkie zapowiedzi spełnią się - jest duża szansa na normalizację życia w tym rejonie Bałkanów. Będą to korzyści nie tylko polityczne, ale przede wszystkim ekonomiczne, odczuwalne przez mieszkających tu ludzi.
